De kraamtijd is een belangrijke periode in het leven van kersverse ouders. Zeker als het (zeer) jonge ouders betreft. Zij hebben meestal wel wat extra aandacht en ondersteuning nodig, vaak ook al vóór de bevalling. Kraamzorg is in deze periode zeer intensief betrokken bij de ouders en heeft hierdoor een unieke positie in de ketenzorg.

Geboortezorg Eigenwijs

Geboortezorg Eigenwijs is gespecialiseerd in de begeleiding van de groep ‘kwetsbare’ zwangeren en ouders. De kraamverzorgenden hebben meer kennis en expertise van de doelgroepen (zeer) jonge ouders, mensen met een licht verstandelijke beperking of een psychiatrische ondersteuningsvraag.

Prenataal

Vaak moet er bij (zeer) jonge zwangeren nog veel gebeuren voordat ze ‘veilig’ kunnen bevallen. Rond de 24e week van de zwangerschap plant Geboortezorg Eigenwijs een intake bij de jonge zwangere. Er wordt dan gekeken naar het lichamelijk en psychisch welzijn, welke ondersteuningsvragen er zijn en hoe het formele en informele netwerk er uit ziet. Verder voert de intaker een risico inventarisatie uit. Is de babyuitzet op orde? Zijn er voldoende financiële middelen om babyuitzet te kopen? Wie is er in de eerste periode na de bevalling in de avond en nacht bij de jonge moeder? Het oplossen van eventuele knelpunten zorgt voor een veilige en stabiele start van moeder en kind.
In overleg met de verloskundige betrekken we indien nodig ook andere hulpverleners. Denk daarbij aan het initiëren van een prenataal huisbezoek door de jeugdgezondheidszorg of het inzetten van VoorZorg of vrijwilligersorganisaties. En soms maken we afspraken met het ziekenhuis, zodat een meisje op sociaal-medische indicatie in het ziekenhuis kan bevallen en een dag langer kan blijven.

De kraamtijd

Op basis van de ondersteuningsvragen uit de intake stelt de kraamverzorgende van Geboortezorg Eigenwijs samen met de cliënt zorgdoelen op waar het jonge gezin aan gaat werken. Zorgdoelen zijn gericht op bijvoorbeeld de hechtingsrelatie, een nieuwe dagstructuur of het leren inspelen op de behoeften van de baby. Daarnaast zorgt de kraamspecialist voor moeder en kind en geeft ze voorlichting en instructie over lichamelijke verzorging, borst- of flesvoeding en veiligheid. Ze observeert, signaleert en communiceert met de ketenpartners.
Debbie Verhagen van Kraamzorg Eigenwijs: “We werken transparant en vanuit nabijheid met cliënten samen. Geen andere zorgverlener is zo intensief bij de cliënt betrokken; kraamzorg heeft daarin een unieke positie. Bij een zorgelijke gezinssituatie zijn wij de maximaal te indiceren kraamzorguren bij de cliënt: 80 uur in 10 dagen.”

Warme overdracht

Aan het einde van de kraamweek draagt de kraamspecialist warm over aan eventuele begeleiders en aan de jeugdgezondheidszorg. “In deze warme overdracht bespreken we waar in de kraamweek aan gewerkt is en welke aandachtspunten er zijn voor de toekomst. De kraamverzorgenden hebben vaak een goede band opgebouwd met de ouders. Het lukt om zaken te bespreken en doelen te bepalen over onderwerpen als gehechtheid en veiligheid. Een warme overdracht aan ketenpartners is dan heel belangrijk, zodat de successen uit de goede start niet verloren gaan.”

Meer weten?

Meer informatie over Geboortezorg Eigenwijs en wat zij kunnen betekenen voor (zeer) jonge zwangeren vind je op de website van Geboortezorg Eigenwijs.

 

---

Samenwerking geboortezorg en sociaal domein bij kwetsbare zwangeren

 

Kwetsbare zwangeren zijn gebaat bij samenwerking tussen het medische en sociale domein. Dit heeft zowel voor de vrouwen als de professionals voordelen. Er zijn al verschillende goede initiatieven op dit gebied. 

 

Binnen de groep (zeer) jonge moeders komen relatief veel kwetsbare zwangeren voor met bijvoorbeeld psychosociale problematiek, een ongezonde leefstijl of een ongunstige opgroeisituatie voor het kind. Deze zwangeren krijgen vaker een baby met problemen, zoals vroeggeboorte of te laag geboortegewicht. Om zoveel mogelijk problemen te voorkomen is het belangrijk dat professionals uit de medische zorg en het sociaal domein elkaar weten te vinden en met elkaar samenwerken. Op die manier kunnen kwetsbare, zwangere vrouwen tijdiger hulp krijgen, die bovendien beter op hun situatie is afgestemd. Ook voor professionals zelf is dat prettig omdat kennis en kunde efficiënt wordt ingezet. Het is echter voor professionals niet altijd vanzelfsprekend om de samenwerking tussen sociaal en medisch op te zoeken. Vaak ontbreekt kennis over de sociale kaart of zijn er geen zorgpaden voor zwangeren met psychosociale problematiek. Toch zijn er ook veel goede initiatieven op dit gebied, waar inmiddels de vruchten van geplukt worden. Hieronder een aantal voorbeelden ter inspiratie. 

 

 

 

Regionale Consortia Zwangerschap en geboorte

Een regionaal consortium is een samenwerkingsverband tussen ketenpartners in de geboortezorg in een bepaalde regio van Nederland. Betrokken zijn partijen uit de praktijk, het onderwijs, onderzoek en beleid. Leden zijn onder andere verloskundigen, gynaecologen, kinderartsen, kraamzorgorganisaties, hogescholen, universiteit, ROSsen, GGD, gemeenten, bureau’s Jeugdzorg en centra voor jeugd en gezin. Binnen de consortia staat samenwerking en kennisontwikkeling centraal. Vanuit een regionaal consortium kan ook verbinding met het sociaal domein worden gemaakt. 

 

Ga naar het overzicht van alle regionale consortia 

 

Zorgpad tienermoeders Groningen 

Voor de Gemeente Groningen zijn zorgpaden opgesteld voor de zorg rond kwetsbare zwangeren, waaronder tienermoeders. De zorgpaden zijn opgesteld als aanvulling op de Handreiking Kwetsbare zwangeren, die door het consortium Zwangerschap en geboorte Noord-Nederland in samenwerking met diverse zorgverleners uit Noord-Nederland is ontwikkeld.  

 

Bekijk de zorgpaden voor kwetsbare zwangeren 

  

Moeders van Rotterdam 

Het programma Moeders van Rotterdam richt zich op zeer kwetsbare zwangere vrouwen en heeft tot doel de kansen op een gezonde zwangerschap en veilige kraamperiode met een goede start voor het kind te vergroten. Zeer kwetsbaar betekent een combinatie van medische en niet- medische risico’s die effectieve zorg en zelfregie belemmeren. Met de doorontwikkeling van het programma Moeders van Rotterdam is het de bedoeling een effectief bewezen interventie te ontwikkelen. Een interventie die er enerzijds in slaagt de meest kwetsbare zwangere vrouwen daadwerkelijk te helpen en anderzijds ingebed kan worden in de werkwijze van stedelijke zorginstellingen en de wijkteams. 

 

Lees meer over Moeders van Rotterdam

 

Sociale kaart tienerzwangerschappen en jong ouderschap 

Het Fries Netwerk Tienermoeders heeft een sociale kaart ontwikkeld voor de zorg voor (zeer) jonge zwangeren. Hierin komt het zorg- en hulpaanbod van onder andere de kraamzorg, verloskundigen en het sociaal domein samen. Samenwerking komt op verschillende manieren tot uiting. Zo streven alle kraamzorgorganisaties er naar dat er speciaal bij jonge ouders één en dezelfde kraamverzorgende de gehele kraamperiode aanwezig is. Kraamzus organiseert samen met de verloskundigen Dochter en Zoon en met verloskundigen Bonnehûs elke 3 maanden inloopochtenden en middagen voor jonge zwangeren. Welzijn Centraal, het ontmoetingscentrum en de JGZ zijn hier bij betrokken. 

 

Bekijk de sociale kaart tienerzwangerschappen en jong ouderschap